Aktualności
Pytania otwarte w metryczce
Pytania otwarte, czyli takie, na które respondent sam musi udzielić odpowiedzi, stosowane są w badaniach dość często. Niosą one ze sobą jednak pewne ryzyko, a ich stosowanie musi być dobrze przemyślane. W przeciwnym wypadku analizy statystyczne mogą okazać się niemożliwe do wykonania. Poniżej znajdziecie kilka wskazówek dotyczących stosowania pytań otwartych do gromadzenia danych socjo-demograficznych.
Stosowanie pytania otwartego musi mieć uzasadnienie. Załóżmy, że chcemy znać miejsce zamieszkania osób badanych; interesuje nas,czy mieszkają oni na wsi, w mieście do 100 tys. mieszkańców czy w większym mieście. Możemy zadać pytanie otwarte:
Miejsce zamieszkania
i uzyskać następujące odpowiedzi:
Orzesze
miasto powiatowe
Mikołów
Łaziska
Łaziska Górne
Orzesze
miasto
wieś
Już na pierwszy rzut oka widać, że analiza takiego materiału będzie problematyczna. Jeśli chcemy uzyskać dane w interesującej nas formie, musimy sprawdzić status każdej z podanych miejscowości i zakwalifikować ją do jednej z grup. Widać jednak, że czasami będzie to niemożliwe, bo osoba, która określiła miejsce zamieszkania jako miasto nie sprecyzowała jego wielkości. Dlatego osoby tej nie da się przypisać do żadnych z przyjętych przez nas kategorii. W omawianym przypadku o wiele lepszym rozwiązaniem byłoby posłużenie się pytaniem zamkniętym:
Miejsce zamieszkania
a. wieś
b. miasto do 100 tys. mieszkańców włącznie
c. miasto powyżej 100 tys. mieszkańców
Podobne problemy moglibyśmy napotkać w przypadku innych pytań otwartych. Poniżej znajdziecie kilka przykładów.
Przykład 1
Pytanie:
Wykształcenie
Odpowiedzi:
wyższe
średnie
wyższe
pedagogiczne
wyższe
techniczne
inżynier
Przykład 2
Pytanie:
Aktywność zawodowa
Odpowiedzi:
pracuje
bezrobotny
nie pracuje
pracuje
pracuje
architekt
W obydwu powyższych przykładach łatwiej byłoby zastosować pytanie o charakterze zamkniętym. Decydując się na zastosowanie pytania otwartego należy dokładnie sprecyzować instrukcję, np. przy pytaniu o wykształcenie zaznaczyć, że należy podać poziom posiadanego wykształcenia. Ale nawet to nie gwarantuje, że wszyscy respondenci odpowiedzą na pytanie prawidłowo. Wręcz przeciwnie - my jesteśmy pewni, że w każdej grupie znajdzie się co najmniej jedna osoba, która inaczej zrozumie zapytanie. Pytania otwarte "kuszą" łatwością w przygotowaniu kwestionariusza, bo nie trzeba pracować nad kafeterią. Jak widzicie jednak na powyższych przykładach - jakość materiału, który otrzymacie może być niższa, a analiza danych - o wiele bardziej czasochłonna.
Są jednak sytuacje, w których zadanie pytania otwartego ma uzasadnienie. Najczęściej sytuacje te dotyczą pytania o wiek respondentów. Jest to zmienna bardzo często wykorzystywana jako zmienna niezależna, w stosunku do której zakładamy, że różnicuje ona respondentów, np. w zakresie poziomu sprawności fizycznej, wiedzy czy opinii na badany temat. Wazne jest wtedy, aby uzyskać grupy, które można ze sobą porównać biorąc pod uwagę ich liczebność. Zobaczmy to na przykładzie. Załóżmy, że realizujemy badanie wśród studentów dziennych i w kwestionariuszu zamieszczamy pytanie o wiek w następującej formie:
Wiek
a. poniżej 30 lat
b. od 30 do 49 lat
c. 50 lat i więcej
Najpewniej zdecydowana większość respondentów wskaże, że ma poniżej 30 lat. W tej sytuacji nie da się wykonać analizy statystyczne ze względu na wiek okażą się niemożliwe do wykonania. O wiele lepszym rozwiązaniem byłoby zadanie pytania w formie otwartej, a następnie (po zebraniu wyników) podzielenie respondentów na grupy. Pytanie zamknięte dotyczące wieku można zadać wtedy, kiedy znamy grupę respondentów, znamy ich strukturę i jesteśmy w stanie na podstawie tej wiedzy określić właściwe przedziały. Jeśli nie masz takiej pewności, zadaj pytanie otwarte.
Oczywiście, jeśli nie masz pewności, czy Twój kwestionariusz jest prawidłowo skonstruowany, skontaktuj się z nami. Sprawdzimy i podpowiemy, co zmienić. Możesz do nas zadzwonić lub napisać albo wypełnić formularz.
