Aktualności

Problematyka badawcza – dlaczego trzeba określić ją na etapie planowania badań?

Postaramy się dziś przekonać Was do tego, aby problematykę badawczą (czyli cele, pytania i hipotezy) sprecyzować na etapie planowania badania, czyli zanim ruszycie w teren zbierać dane.

Zdecydowana większość z Was kontaktuje się z nami po raz pierwszy w momencie, kiedy badania w terenie zostały zakończone i trzeba wykonać analizy statystyczne. Jedno z głównych pytań, jakie wtedy od nas słyszycie dotyczy pytań badawczych i hipotez. A najczęściej słyszaną przez nas odpowiedzią jest informacja, że hipotez jeszcze nie macie. I wtedy zaczynają się problemy, których można było uniknąć.
 
Zasadę, że problematykę badawczą należy zdefiniować na etapie planowania badań znajdziecie w każdym podręczniku dotyczącym metodologii badań społecznych. Niemal tak samo często zasada ta jest niesłusznie ignorowana jako niepraktyczny „wymysł” naukowców.
 
Dlaczego warto więc zastanowić się nad problematyką na samym początku? Odpowiedź jest prosta: sprawia to, że Twoje badania będą spójne, rzetelne i wartościowe, a obliczenia statystyczne będą dzięki temu możliwe do wykonania. Zanim więc zaczniesz konstruować kwestionariusz i ruszysz z nim w teren zastanów się nad tym, na jakie pytania chcesz odpowiedzieć w swoim badaniu? Co Cię interesuje? Spisz sobie te zagadnienia w formie listy. Nie musisz na tym etapie używać profesjonalnych sformułować i martwić się formą opracowania. Pamiętaj, że to Ty jesteś specjalistą z tematu, którego dotyczy badanie, więc to Ty wiesz najlepiej, jakie zagadnienia są najważniejsze. Fachowym sformułowaniem pytań i hipotez zajmiemy się my na późniejszym etapie :) Twoje zadanie polega na tym, aby przemyśleć i spisać pytania, na jakie chcesz odpowiedzieć poprzez badania, a także spróbować sformułować prawdopodobne odpowiedzi na te pytania. Bardzo ważne, aby te pytania i odpowiedzi nie miały tylko charakteru opisowego, ale aby odnosiły się do zależności pomiędzy zmiennymi. Poniżej przedstawiamy kilka przykładów.
 
Przykład 1.
Pytanie badawcze: Czy satysfakcja z życia pacjentów chorujących na cukrzycę uzależniona jest od czasu trwania choroby?
Hipoteza badawcza: Występuje zależność pomiędzy okresem chorowania na cukrzycę a oceną satysfakcji z życia pacjentów.
 
Przykład 2.
Pytanie badawcze: Czy występuje – a jeśli tak, to jaka – zależność pomiędzy podejmowaniem aktywności fizycznej w przeszłości a samodzielnością seniorów w wykonywaniu czynności dnia codziennego?
Hipoteza badawcza: Seniorzy, którzy w przeszłości byli aktywni fizycznie są bardziej samodzielni w wykonywaniu czynności dnia codziennego niż pacjenci, którzy w przeszłości nie podejmowali aktywności fizycznej.
 
Przykład 3.
Pytanie badawcze: Czy kobiety różnią się od mężczyzn pod względem gotowości do bycia dawcą szpiku kostnego?
Hipoteza badawcza: Kobiety częściej niż mężczyźni deklarują gotowość do bycia dawcą szpiku kostnego.
 
Jeśli nie wiesz, jak to zrobić, oczywiście możemy pomóc.