Aktualności

Dlaczego pytania otwarte bywają problematyczne?

Pytania otwarte są dość często wykorzystywaną w kwestionariuszach formą. Mają one niewątpliwie wiele zalet, ale ich stosowanie wymaga przemyślenia. Poniżej kilka wskazówek na ten temat.

Zacznijmy od przykładu: załóżmy, że chcemy zbadać prawidłowość nawyków żywieniowych studentów. Możesz zadać pytanie: „Jaką dietę stosujesz? Opisz na podstawie wczorajszego dnia” – nie jest to jednak dobre rozwiązanie, bo można przypuszczać, że respondenci zrozumieją je różnie. Ktoś może wskazać, że stosuje dietę wegetariańską, ktoś inny może napisać, że odżywia się zdrowo, a jeszcze ktoś inny opisze dokładnie, co zjadł we wskazanym dniu. Otrzymasz w ten sposób trzy odpowiedzi z różnych poziomów – nienadające się do porównania. 

Możesz spróbować zapytać inaczej, np. „Opisz dokładnie, jak wyglądało Twoje wczorajsze śniadanie: co zjadłeś i w jakich ilościach?” – przy tak sformułowanym pytaniu większa jest szansa na to, że otrzymamy porównywalne informacje. Wydaje się jednak, że mimo wszystko jest to zbyt szeroki zakres na pytanie otwarte. Mamy głębokie przekonanie graniczące z pewnością, że odsetek respondentów precyzyjnie odnoszących się do treści pytania będzie niewielki.

Omawianą kwestię (sposób odżywiania) możesz też zbadać za pomocą kilku pytań zamkniętych, np. o częstotliwość spożywania przez respondentów określonych produktów w ostatnim tygodniu. Na tej podstawie będziesz w stanie ocenić sposób odżywiania. Oczywiście, będzie to uproszczenie, ale wierzcie nam – za pomocą pytań otwartych podobnych do tych prezentowanych powyżej bogatszego materiału nie zgromadzicie.

O czym pamiętać wybierając pytanie otwarte:
1. Zawsze musi ono być precyzyjnie sformułowane – musisz jasno określić, o co pytasz. 
2. Musisz wiedzieć, po co zadajesz dane pytanie, a więc jakie informacje chcesz z niego pozyskać.