Aktualności

Jakie błędy pojawiają się najczęściej?
 

Po pierwsze: pytania niezrozumiałe
Pytania powinny być jasne i przejrzyste. Nie powinny zawierać trudnego, niezrozumiałego języka i słów wieloznacznych. Przykład: zadając pytanie „Czu uważa Pan/Pani że GMO wpływa na jakość DNA?” możemy uzyskać nierzetelne dane, bo duża część respondentów może nie rozumieć jego treści.
 

Po drugie: za dużo kwestii w jednym pytaniu
Nie zadawaj pytań o dwie rzeczy równocześnie, gdyż respondent może odpowiedzieć na nie niezgodnie z prawdą, albo w ogóle na nie udzielić odpowiedzi. Co więcej, kwestionariusz stanie się nieczytelny i niezrozumiały dla osób go wypełniających. Na przykład, jeśli zadamy pytanie następującej treści: „Czy uważa Pan/Pani, że Powstanie Warszawskie było potrzebne i że powinno się uroczyście obchodzić dzień upamiętniający jego wybuch?” nie bierzemy pod uwagę, że osoby badane mogą mieć różne opinie na temat tego, czy powstanie było potrzebne oraz czy należy je uroczyście upamiętniać; ktoś może się całkowicie nie zgadzać z pierwszą kwestią, a całkowicie się zgadzać z drugą. Gdy będzie miał do wyboru odpowiedzi: „tak” lub „nie”, będzie miał problem w jednoznacznym określeniu się; bardzo prawdopodobne, że w ogóle nie odpowie na to pytanie.
 

Po trzecie: zbyt długie pytania
Postaraj się, aby pytanie było proste, zwięzłe i na temat. Zbyt długie może sprawić, że respondent pod koniec zdania zapomni, jaki był jego początek. Pytania zbyt długie zniechęcają do wypełniania ankiet. Zamiast zadać pytanie w taki sposób: „Proszę się zastanowić nad kwestią jakości powietrza w Pani mieście. Jakie jest Pani zdanie na temat działań podejmowanych w tym zakresie przez samorząd? Ocenia je Pani jako skuteczne czy nieskuteczne?” można to zrobić prościej: „Jak ocenia Pani działania samorządu dotyczące jakości powietrza w mieście?”
 

Po czwarte: pytania sugerujące
Pytań sugerujących odpowiedź (takich, które z góry zakładają określoną odpowiedź) należy unikać, gdyż mogą wpłynąć na rzetelność zgromadzonych danych oraz zniechęcić respondentów do udziału w badaniu. Zamiast pytać: „Czy  uważa Pani/Pan, że karma dla kotów marki Purina jest najlepszą na rynku” można zadać pytanie „Proszę wskazać najlepszą Pani/Pana zdaniem markę karmy dla kotów”.
 

Po piąte: przeczenie w pytaniach
Należy unikać stosowania przeczeń w pytaniu. Stają się one niezrozumiałe i niejasne, ponadto działają zniechęcająco. Respondent może mieć problem z udzieleniem odpowiedzi. Przykłady pytań nieprawidłowych: „Czy nie wykonuje Pani badań profilaktycznych regularnie?”, „Czy nie jest Pan/Pani zadowolony ze swojego stanowiska pracy?”
 

Po szóste: pytania zakładające wiedzę respondenta
Nie można z góry zakładać, że badana osoba posiada potrzebną wiedzę na dany temat. Nie używaj słów odnoszących się do wiedzy eksperckiej, nie używaj specjalistycznych terminów, gdyż pytania mogą być wtedy niezrozumiałe, a badane osoby nie udzielą na nie odpowiedzi. Na przykład pytanie: „Czy uważa Pan/Pani, że manicure hybrydowy jest trwalszy od żelowego” mogłoby się znaleźć w kwestionariuszu skierowanym do klientek salonu kosmetycznego, ale nie w badaniu skierowanym do studentek ogółem.
 

Po siódme: pytania drażliwe
Pytania drażliwe dotyczą kwestii osobistych, wstydliwych lub podważających samoocenę osoby biorącej udział w badaniu. Pytanie te należy je stosować tylko wtedy, gdy są niezbędne dla badania. Zadając pytania o tego rodzaju kwestie staraj się je skonstruować tak, aby osoba odpowiadająca nie czuła się skrępowana. Na przykład zamiast pytać osoby bezdzietne wprost: „Dlaczego nie posiada Pan/Pani dzieci?”, można sformułować jedno pytanie skierowane do wszystkich respondentów: „Czy posiada Pan/Pani dzieci?”, a w kafeterii uwzględnić odpowiedź „tak” oraz kilka odpowiedzi negatywnych z różnymi powodami nieposiadania dzieci.
 

Po ósme: chaos w kwestionariuszu
Zadbaj o to, aby kwestionariusz był uporządkowany i miał logiczną strukturę. Na początku staraj się umieszczać pytania wprowadzające (łatwe), aby nie zniechęcić respondenta do dalszego wypełnienia kwestionariusza. Pytania powinny być ułożone tematycznie i powinny przechodzić z ogólnych do szczegółowych. Zadawaj tylko te pytania, które będą potrzebne Ci do analizy swej pracy. Układ kwestionariusza powinien być przejrzysty, czytelny i powinien ułatwić udzielanie odpowiedzi.
 

Powyższa lista nie jest oczywiście zamknięta. W kolejnych wpisach będziemy Wam dostarczać dalszych wskazówek.
 

Pamiętaj, że jeśli nie jesteś pewien, czy Twoja ankieta jest skonstruowana prawidłowo, zawsze możesz się z nami skonsultować. Sprawdzimy, czy na jej podstawie da się w kolejnych etapach wykonać analizy statystyczne spójne z problematyką badawczą. Zaraszamy do zapoznania się z naszą ofertą.