Aktualności
Badanie poziomu wiedzy
Zarówno w pracach dyplomowych, jak i naukowych, często sprawdza się poziom wiedzy osób badanych na konkretny temat. Poziom wiedzy zazwyczaj weryfikuje się za pomocą autorskiego kwestionariusza, sporządzonego na potrzeby badań.
Podczas konstruowania ankiety sprawdzającej poziom wiedzy uczestników badania powinno się zwrócić uwagę, aby mieściły się w niej pytania sprawdzające rzeczywistą wiedzę badanych. Nie należy więc stosować pytań, w których prosi się ankietowanych o ocenę swojej wiedzy (np. „Jak ocenia Pan/Pani swoją wiedzę na temat niewydolności nerek?”) lub też deklarację dotyczącą posiadania informacji („Czy wie Pan/pani, co należy do najczęstszych dolegliwości przy niewydolności nerek?”). Niezbędne jest natomiast zadanie szeregu pytań, które testują, jaki jest faktyczny stan wiedzy respondentów. Im bardziej precyzyjne pytania, tym łatwiej dokonać oceny. Odpowiedź na tego typu pytania powinny dawać możliwość jej określenia jako poprawną lub niepoprawną.
Tworząc kwestionariusz, należy pamiętać o zastosowaniu jak największej ilości pytań zamkniętych, które pozwalają określić autentyczną wiedzę osób badanych. Z kolei odpowiedzi na tego typu pytania powinny mieć taką formę, aby móc ustalić, czy jest ona prawidłowa, czy też nie. Przykład właściwie postawionego pytania: „Czy dieta przy chorobach nerek ma znaczenie?” a) tak; b) nie; c) nie wiem. Wtedy możemy uzyskać informację, czy osoba badana orientuje się w temacie, czy nie. Odradza się stosowanie pytań otwartych w kwestionariuszu. Generują one kłopoty przy ocenie prawidłowości odpowiedzi oraz może skutkować tym, że wyniki stają się nierzetelne.
Właściwie skonstruowany kwestionariusz pozwoli wykonać odpowiednie analizy i raporty statystyczne, dzięki którym możemy wysnuć odpowiednie wnioski. Przy badaniach dotyczących wiedzy wykorzystuje się na ogół jedną z dwóch metod analizy. Pierwsza z nich polega na utworzeniu nowej zmiennej oznaczającej poziom wiedzy. Powstaje ona poprzez potraktowanie wybranych pytań z ankiety jak testu i przyznanie im odpowiedniej liczby punktów (w zależności od poprawności odpowiedzi). W następnej kolejności wykonuje się obliczenia statystyczne, które weryfikują, czy poziom wiedzy osób badanych jest zróżnicowany ze względu na pewne cechy, np. płeć, wiek, poziom wykształcenia itd.
Drugi sposób analiz odnosi się do konkretnych pytań – nie sprawdza się tu, jaki jest ogólny poziom wiedzy osób badanych i od jakich czynników jest on uzależniony, ale koncentruje się obliczenia na poszczególnych zagadnieniach. W ramach analiz sprawdza się, czy odpowiedź na konkretne pytanie jest uzależniona od pewnych cech, takich jak płeć, wiek, poziom wykształcenia itd.
Prawidłowo sformułowane pytania pozwalają ocenić, jaki jest faktyczny stan wiedzy uczestników badania na konkretny temat, bądź umożliwiają utworzyć zmienną oznaczającą poziom wiedzy badanych, wykorzystywaną do dalszych obliczeń i testów statystycznych. Pytania powinny dotyczyć danej dziedziny oraz określonej grupy badanych.
